Liturgiek
Websites
Webstek over Liturgie en Kerkmuziek: koenraadouwens.com
Tijdschriften
Paul Oskamp en Niek Schuman – De weg van de liturgie Tradities, achtergronden, praktijk (1998)
De weg van de liturgie kent vele zijsporen en kruispunten. In steeds meer kerken en geloofsgemeenschappen groeit de belangstelling voor de veelkleurige geschiedenis en praktijk van de liturgie. In Nederland nodigen de oecumenische ontwikkelingen uit om kennis te nemen van de uiteenlopende tradities, achtergronden en praktijk van de liturgie. Dit naslagwerk voorziet in deze behoefte. De weg van de liturgie schetst de veelsoortigheid van liturgische praktijken en mogelijkheden.
Recensie(s)
In de kerken groeit de aandacht voor de achtergronden en de praktijk van de liturgie. In de protestantse kerken in ons land bestaat daarbij naast de interesse voor de eigen historische wortels ook veel belangstelling voor oecumenische ontwikkelingen. “De weg van de liturgie” geeft een verrassend inzicht in de veelsoortigheid van de liturgische praktijk en van haar mogelijkheden. Een uitgelezen team van redactieleden, allen docenten in de liturgiewetenschap, heeft zorg gehad voor dit wel zeer complete en handzame naslagwerk. Geen onderwerp over de eredienst of er wordt wel aandacht aan besteed. Honderden (!) titels in de bibliografie wijzen geïnteresseerden verdere wegen. Overigens moet gezegd dat vooral de protestantse praktijk in de aandacht staat. Voorgangers en lokale liturgiewerkgroepen, kerkmusici, theologiestudenten en andere geïnteresseerden in de geschiedenis en praktijk van de liturgie zullen dit compendium kunnen waarderen. In het Nederlandse taalgebied heeft dit boek zijns gelijke niet. Deze mooi verzorgde uitgave verdient in een goed opgebouwde collectie een plekje onder de naslagwerken.
(Biblion recensie – Drs. P.F. Goedendorp)
Dr. Jan Smelik – Gods lof op de lippen Aspecten van liturgie en kerkmuziek (2005)
In de meeste protestantse kerkgenootschappen is de eredienst onderwerp van gesprek en bezinning. Dat dit vaak gepaard gaat met heftige en emotioneel geladen discussies hoeft niet te verwonderen. De kerkdienst is voor de gelovige immers sterk verbonden met heel zijn geloofsleven, zijn persoonlijke relatie met God. Tegelijkertijd wordt liturgie gevierd in gemeenschap met andere gelovigen. Kerkdiensten vormen het hart van het kerkelijk leven. Aandacht voor liturgie en haar muziek is dan ook een vorm van hartbewaking die onontbeerlijk is voor de goede gezondheid van de gemeente. Hieraan wil het boek Gods lof op de lippen een bijdrage leveren. De auteur behandelt verschillende onderwerpen die belangrijk zijn voor de hedendaagse bezinning op de liturgie en de muziek die daar klinkt. Verschillende thema’s die in dit boek aangesneden worden, zijn van specifiek belang voor kerken en gemeenten van gereformeerde signatuur, bijvoorbeeld het niet ritmisch psalmgezang, de gezangenkwestie en de Tien Geboden. Daarnaast worden veel items besproken die voor de breedte van de kerk relevant en actueel zijn.
Dr. Jan Smelik – Het nieuwe Liedboek in woord en beeld (2013)
Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk, de nieuwe liedbundel die in 2013 verscheen, bevat een bonte verscheidenheid aan liederen en liedgenres uit verleden en heden. Aan de samenstelling is ruim vijf jaar gewerkt.
Over dit nieuwe omvangrijke liedboek is veel te vertellen; dat doet musicoloog Jan Smelik op een boeiende wijze in dit boek. Allereerst stelt hij de veelgehoorde waarom-vraag van het nieuwe liedboek. Daarna volgt een beschrijving van de wijze waarop het liedboek tot stand is gekomen. Een interessante kijk achter de schermen. In de daarop volgende hoofdstukken beschrijft de auteur de achtergronden van de verschillende liedgenres, zoals tijd van ontstaan en de theologische invloeden. Met deze informatie kunnen liederen beter geplaatst worden.
Dit boek richt zich op de gebruikers van het nieuwe liedboek die graag meer willen weten van het kerklied, zijn geschiedenis en achtergronden. Door de fraaie illustraties is het boek niet alleen boeiend om te lezen, maar ook om te bekijken.
Dr. Jan Smelik (1961) is musicoloog en hymnoloog. Hij promoveerde op het proefschrift Eén in lied en leven. Het stichtelijk lied bij Nederlandse protestanten tussen 1866 en 1938 (1997). Hij was een van de redacteuren van de recente standaardwerken Nieuw handboek voor de kerkorganist (1995) en Het kerklied. Een geschiedenis (2001). Regelmatig publiceert hij over liturgische en kerkmuzikale onderwerpen. Als organist was hij verbonden aan de Gereformeerde Kerk ‘De Rank’ te Zuidhorn. Hij is organist van de Kleine Kerk te Steenwijk, hoofdredacteur van het tijdschrift Het Orgel. Ook was hij adviseur van de redactie van het nieuwe liedboek.
Website: smelik.net
